Bildiğiniz gibi Webrazzi’de girişimcilerin uzun, zorlu ama bir o
kadar da keyifli yolculuklarında faydalanabilecekleri farklı kaynaklar
sunmaya, bilgiler vermeye çalışıyoruz. Yakın zaman önce yayınlanan ve
Fırat Demirel’in derlediği “Yatırım arayan girişimcilerin bilmesi
gereken 26 terim” buna çok güzel bir örnekti.
Son zamanlarda çok sık karşılaştığım bir kavram kargaşasına bir nebze
açıklık getirebilmek adına bu yazıda da işletmeler için Hedef, Strateji
ve Taktik kavramlarına değinmenin faydalı olacağını düşünüyorum.
Özellikle kurumsal işletmelerde bu kavramlar genellikle çok daha net
bir şekilde ayırt edilebiliyor ve kullanılıyor. Fakat henüz yolun
başındaki çoğu genç girişimci,
uzun vadeli ve sürdürülebilir bir iş kurabilmek için bu kavramları ne
kadar erken oturtabilirse, ilk adımlarını atmakta olan ufak bir
girişimin büyük bir işletmeye dönüşmesi yolunda çok faydalı olacaktır.
En sık karşılaşılan durum iki durumdan ilki hedef ve stratejinin
birbirine karıştırılması. Her ikisi de kulağa büyük ve uzun vadeli
planlar gibi geliyor ve hangisinin önce geldiği, hangisinin diğerini
izlediği kolaylıkla karıştırılabiliyor. İkinci durum ise strateji ve
taktiğin karıştırılması. Her ikisi de hedefe yönelik uygulanacak planlar
gibi görünüyor ama hangisini yapılan plan, hangisinin bu planı hayata
geçirmenin yolları olduğu birbirine geçebiliyor.
Bu yüzden en doğru olan öncelikle bu tanımlara ayrı ayrı yakından bakmak olacak. İşte bu kelimelerin TDK’daki karşılıkları:
Hedef: “Varılacak yer, ulaşılacak son nokta” ve “Yapılması tasarlanan iş, amaç”.
Strateji: “İzlem”. İzlem kelimesinin TDK karşılığı ise biraz daha açıklayıcı: “Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol”.
Taktik: “İstenen sonuca ulaşmak amacıyla izlenen yol ve kullanılan yöntemlerin tümü”.
Aslında bunları bir araya getirdiğinizde bile kavram kargaşası da
büyük oranda ortadan kalkıyor. İşinizde ilk yapmanız gereken şey
hedefinizi belirlemek. Ulaşmak istediğiniz hedef, yani nihai amacınız
her ne ise ancak bunu net bir şekilde tanımladıktan sonra diğer adımlara
geçebilirsiniz. Diyelim ki bunu yaptınız ve hedefinizi (pek çoğumuzdan
biraz daha hırslı bir şekilde) “Dünyayı ele geçirmek” olarak
belirlediniz.
Tutkularınızı ve niyetinizi yargılamadan devam ediyoruz. Şimdi
yapılması gereken şey dünyayı ele geçirmek amacına ulaşmak adına nasıl
bir yol izleyeceğinize karar vermek, yani stratejinizi belirlemek.
Belirlediğiniz hedef kaba bir hesapla 7 milyar insanı kızdırabilecek bir
hedef. Oldukça ciddi bir direnişle karşı karşıya kalmanız söz konusu.
Bu yüzden stratejiniz öncelikle 7 milyar kişiyi kendi tarafınıza çekmek
olmalı.
Peki bunu nasıl gerçekleştireceksiniz? Ya da diğer bir deyişle bu
stratejiyi hayata geçirmek için hangi taktikleri kullanacaksınız?
İnsanları tek tek yakalayıp beyinlerine birer çip yerleştirmek bir işe
yarayabilir mi? Biraz klişe bir fikir ama neden olmasın… Bu, amacınıza
yönelik stratejinizi hayata geçirmek için uygun bir taktik olabilir.
Fakat bu büyük hedefinize ulaşmak için tek bir taktik biraz zayıf
kalacaktır. Çeşitlendirecek olursak uygulayacağınız taktikler arasına
şunları da ekleyebiliriz: Kitle iletişim araçlarını ele geçirerek kendi
propagandanızı yapmak; sizinle benzer motivasyonlara sahip diğer
(garip!) kişileri bularak iş birlikleri gerçekleştirmek…
Bu yolu izleyerek nihai amacınıza ulaşabilir misiniz bilemem ama en
azından artık elinizde tanımlı bir hedefiniz, stratejiniz ve
taktikleriniz var. Gerisi size kalmış…
Yine de bu örnek biraz fazla dar bir kitlenin (çizgi film
karakterleri ve bu yazıyı bile okuyamayacak derecede ciddi psikolojik
sorunları olanlar) gerçekten ilgileneceği bir konu.
Gerçek dünyaya dönerek gündelik yaşamdan birkaç örnek verecek olursak
bazı hedef, strateji ve taktikleri şöyle sıralayabiliriz:
Hedef: Satışları artırmak
Strateji: Yeni pazarlara açılmak
Taktikler: Pazar araştırması yapmak, yerel çözüm ortakları bulmak, yeni pazarda markayı tanıtacak reklam kampanyaları gerçekleştirmek…
Hedef: Karlılığı artırmak
Strateji: Üretim maliyetlerini düşürmek
Taktikler: Eskileri, daha az kaynak tüketen yeni
nesil üretim ekipmanları ile değiştirmek, üretim sürecini daha etkin
yönetecek profesyoneller ile çalışmak, üretimden sorumlu personelin
verimlilik konusunda eğitim almalarını sağlamak…
Hedef: Otomotiv e-ticaret dikeyinde pazar payının yüzde 50’sine ulaşmak
Strateji: Tüketicileri bu alandaki en iyi e-ticaret sitesi olduğuna ikna etmek
Taktikler: Reklam kampanyaları ile farkındalık
yaratmak, sitede yer alan ürünlerin çeşitliliğini ve kalitesini
artırmak, otomotiv sektöründeki en büyük üreticiler ile birlikte
kampanyalar düzenlemek…
Hedef: Ziyaretçilerin içerik sitenizde geçirdiği ortalama süreyi X’ten XX’e yükseltmek
Strateji: Okuyucuların sitenizde daha fazla adette içerik tüketmelerini sağlamak
Taktikler: Sitedeki yazılarda diğer yazılara
bağlantı vermek, yazıların alt kısmına “ilgili diğer başlıklar” bölümü
eklemek, her yazının sonuna gelindiğinde görülebilecek şekilde bir “en
çok okunanlar” kutusu eklemek…
Bu hedef, strateji ve taktiklerin tamamı tabi ki sadece birer örnek.
Her bir durum kendi özelinde incelenmeli ve tamamı bu incelemeye göre
belirlenmeli ama umuyorum ki bu hayali örnekler kavramlar konusunda az
da olsa fikir vermiştir.